Sophie Calle: Zorg goed voor jezelf
In 2007 maakte Sophie Calle op de Biënnale van Venetië grote indruk met haar installatie Prenez Soin De Vous. Het werk in een Engelstalige versie vormt het middelpunt van een tentoonstelling in het De Pont museum te Tilburg. Het verrassende aan het werk van Sophie Calle is dat werkelijkheid en fictie op een natuurlijke wijze in elkaar overgaan. Je weet niet wat echt is, wat gemaakt is.
Sophie Calle maakt kunst die verrast. Haar kunst neemt een onverwacht loopje met de realiteit. Zo gaat Calle in 1979 onbekenden volgen op straat (Filatures parisiennes) Ze noteerde hun bewegingen en fotografeert hen zonder dat ze het weten. Zij schrijft over hen “voor het plezier van het volgen, en niet omdat ze mij interesseren”. Later wordt een onbekende die ze gevolgd heeft aan haar voorgesteld. Als ze hoort dat hij naar Venetië gaat , besluit ze hem zonder zijn medeweten opnieuw te volgen. In een ander kunstproject nodigt zij vreemden uit om enkele uren in haar bed te komen slapen. In 1983 vond Sophie Calle een adresboekje op straat (Le Carnet d’adresses). De eigenaar van het boekje kent ze niet en wil hem beter leren kennen. Ze zoekt de mensen in het boekje op en vraagt hen om een portret te schilderen van de eigenaar. De opeenvolgende ontmoetingen worden als een spannend feuilleton gepubliceerd in het dagblad Libération. De geplande tentoonstelling van dit kunstproject kan niet doorgaan omdat de eigenaar van het boek geen toestemming geeft.
“Zorg goed voor je zelf”, zo eindigde de e-mail waarmee haar geliefde de jarenlange relatie verbrak. Sophie Calle stond perplex en vroeg aan haar vriendinnen wat ze moest doen. Deze email was het begin van een kunstproject. Ze vroeg 107 vrouwen vanuit de eigen deskundigheid of ervaring om de e-mail te interpreteren. Om het te analyseren, commentaar te geven, uit te leggen, om erbij te dansen of te gaan zingen, om het te ontleden, uit te pluizen. Om het voor haar te begrijpen en een antwoord te geven. Het was voor Sophie Calle een manier om uit elkaar te gaan. Om goed voor zichzelf te zorgen.
De vrouwen hadden een heel verschillende achtergrond zoals schrijfster, dichter, coach, taalkundige, psychiater, rechter, specialiste vrouwenrechten bij de VN, onderwijzeres, politieagente, Calle’s moeder, talmoed-deskundige, helderziende, actrice, zangeres, danseres en clown. De antwoorden en heel diverse reacties heeft Sophie Calle vormgegeven in een installatie van foto’s, teksten en korte films. Ze maakt onder andere foto’s van de vrouwen terwijl ze de e-mailbrief lezen. Sommigen hebben ook een artistieke reactie gegeven (in dansvorm bijvoorbeeld). De reacties zijn heel divers, soms heftig, soms ontroerend. Het project is ook in boekvorm verschenen.